Τετάρτη 3 Αυγούστου 2011

Πώς πίνετε το καφεδάκι σας;

      Ο καφές έχει γίνει καθημερινή συνήθεια για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Πολλές μελέτες δημοσιεύονται για τις ευεργετικές του ιδιότητες, έχει πάμπολλους  αφιερωμένους χώρους, ιεροτελεστίες και μύθους. Αν εξαιρέσουμε τις χώρες του τσαγιού, είναι ευρύτατα διαδεδομένος και  άρρηκτα δεμένος με την εργασία αλλά και τη διασκέδαση των σύγχρονων ανθρώπων.
Είναι όμως τόσο ακίνδυνος όσο εμφανίζεται να είναι; Όντας κι αυτός προϊόν μιας τεράστιας βιομηχανίας τόσο παραγωγής όσο κατανάλωσης, δεν «επιτρέπει» την διάδοση της γνώσης των επιβλαβών συνεπειών του, όπως ακριβώς συμβαίνει με το τσιγάρο και το αλκοόλ. Το μεγαλύτερο άλλωστε πρόβλημα του καφέ δεν είναι απλά τα βλαπτικά του συστατικά, αλλά η καθημερινή και συστηματική κατανάλωσή του σε όλη την ενήλικη ζωή του ατόμου.


Τα επιβλαβή συστατικά του καφέ

Ο καφές περιέχει  στη φυσική του κατάσταση, πριν δηλαδή καβουρδιστεί και βραστεί ή εκχειλιστεί, πολλά συστατικά τα οποία είναι γνωστό ότι επηρεάζουν την βιοχημεία του σώματος. Έτσι, ο καρπός του καφέ περιέχει χημικές ουσίες οι οποίες για τον άνθρωπο είναι ήπια  ψυχοτρόπα. Ουσιαστικά αυτές οι χημικές ουσίες είναι τοξικές όταν καταναλώνονται από οργανισμούς που απειλούν το φυτό Cofea στη φύση.
Είναι βεβαίως γνωστό πως ο καφές περιέχει καφεΐνη, ένα ισχυρό διεγερτικό. Πρόσφατη όμως έρευνα έχει δείξει πως ο καφές έχει διεγερτικές δράσεις που  δεν έχουν σχέση με την περιεκτικότητα σε καφεΐνη, αλλά με ενώσεις που διεγείρουν την παραγωγή κορτιζόνης και αδρεναλίνης. Περιέχει επίσης τις ουσίες καφεστόλη και καβεόλη, ενώσεις που συνδέονται με αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα.
Το μεγάλο όμως πρόβλημα με τον καφέ φαίνεται ότι προκύπτει από τη διαδικασία ακριβώς που τον κάνει τόσο αρωματικό και απολαυστικό: το καβούρδισμα. Κατά τη διαδικασία αυτοί, οι κόκκοι του καφέ ψήνονται σε θερμοκρασία 200οC για αρκετή ώρα, μέχρι να αποκτήσουν το χαρακτηριστικό χρώμα και άρωμά τους. Το άρωμα αυτό μας κάνει να παραβλέπουμε πως το αγαπημένο μας ρόφημα δεν είναι τίποτε άλλο από το εκχύλισμα καρβουνιασμένων σπόρων.
Οι καβουρδισμένοι κόκκοι καφέ περιέχουν πάνω από 1.000 ενώσεις, από τις οποίες οι 19 έχουν ήδη αναγνωριστεί σαν καρκινογόνες σε τρωκτικά. Και είναι λογικό να περιέχονται καρκινογόνες ενώσεις σε καμμένη οργανική ύλη. Άλλωστε, αυτό δεν είναι και το θέμα με το τσιγάρο αλλά ακόμη και με τις τροφές που είναι ψημένες στα κάρβουνα ή καπνιστές; Η ατελής καύση παράγει καρκινογόνα τέφρα και μια σειρά από αρωματικά ή μη παραπροϊόντα με γνωστές τοξικές και καρκινογόνες ιδιότητες. Δυστυχώς δεν μπορεί να εξαιρείται και ο καβουρδισμένος καφές από αυτό.
Πρόβληματικές όμως ουσίες μπορεί να υπάρξουν στον καφέ και λόγω της τάσης να αφαιρείται η διεγερτική καφεΐνη, παράγοντας έτσι τον γνωστό μας ντεκαφεϊνέ. Πρόκειται για τον καφέ από τον οποίο το μεγαλύτερο μέρος της καφεΐνης έχει αφαιρεθεί, είτε με τη  διαδικασία της ενυδάτωσης μέσω ατμού ή με τη χρήση ενός  χημικού διαλύτη όπως το τριχλωροαιθυλένιο ή το πιο δημοφιλές μεθυλενοχλωρίδιο, με μια παρόμοια διαδικασία. Ένας άλλος διαλύτης που χρησιμοποιείται είναι ο οξικός αιθυλεστέρας.  Η παραγόμενος  καφές χωρίς καφεΐνη διατίθεται στην αγορά ως «φυσικός» ντεκαφεϊνέ επειδή ο οξικός αιθυλεστέρας υπάρχει φυσικά στα φρούτα.

Τόνωση ή βλάβες στην υγεία;

Η κατανάλωση καφέ μπορεί να οδηγήσει σε σιδηροπενική αναιμία στις μητέρες και τα βρέφη. Ο καφές παρεμβαίνει επίσης στην απορρόφηση των συμπληρωμάτων σιδήρου. Μπορεί να προκαλέσει βλάβη στη βλεννογόνο των οργάνων του γαστρεντερικού συστήματος, που οδηγεί σε  γαστρίτιδα και έλκη. Είναι γνωστό άλλωστε πως η  κατανάλωση καφέ δεν συνιστάται σε  άτομα με γαστρίτιδα, κολίτιδα και έλκη.
Πολλοί λάτρεις του καφέ είναι εξοικειωμένοι με ήπιες κρίσεις πανικού, μια νευρική κατάσταση που εμφανίζεται όταν κάποιος έχει καταναλώσει μεγάλη ποσότητα καφεΐνης. Η καφεΐνη μπορεί επίσης να προκαλέσει άγχος και  ευερεθιστότητα και βέβαια  αϋπνία. Και για όσους ενδιαφέρονται για την εμφάνισή τους, είναι γνωστό πως ο καφές προκαλεί χρώση των δοντιών.
Μια μελέτη του 2004 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κατανάλωση καφέ συνδέεται με σημαντικές αυξήσεις σε βιοχημικούς δείκτες της φλεγμονής.
Άλλη μελέτη του 2007 από το Κολέγιο Ιατρικής Baylor δείχνει ότι οι ενώσεις καφεστόλη και καβεόλη, που βρίσκονται  μόνο στους κόκκους καφέ, πιθανόν να αυξάνουν  τα επίπεδα της χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης (LDL) στους ανθρώπους. Αυτή η αύξηση στα επίπεδα της LDL αποτελεί ένδειξη ότι ο καφές αυξάνει τη χοληστερόλη. Η καφεΐνη έχει ήδη ενοχοποιηθεί  για αύξηση του κινδύνου  υψηλής πίεσης του αίματος.


Καφές και εγκυμοσύνη

Τα  μόρια της καφεΐνης είναι αρκετά μικρά ώστε να μπορούν να διαπεράσουν τον πλακούντα και να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος του εμβρύου. Σε αντίθεση με τους ενήλικες, τα όργανα και τα συστήματα στα έμβρυα δεν είναι ολοκληρωμένα, συνεπώς δεν μπορούν να  μεταβολίζουν επαρκώς την καφεΐνη. Έτσι, οι ουσίες που εκκρίνει ο οργανισμός εξαιτίας της έχουν την τάση να παραμένουν στο αίμα του εμβρύου δέκα φορές περισσότερο από ό,τι στους ενήλικες. Ακριβώς όπως και στους ενήλικες, η καφεΐνη αυξάνει  σημαντικά τον παλμό και την αναπνοή του εμβρύου σε επίπεδα αγωνιστικού ρυθμού και να επηρεάσει τον ύπνου του. Μια δανική μελέτη 18.478 γυναικών του 2003 συνδέει τη μεγάλη κατανάλωση καφέ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης με σημαντικά αυξημένο κίνδυνο θνησιγένειας.

3 σχόλια:

  1. Διαβαζα το άρθρο σας για τη ζάχαρη και σκεφτόμουν οτι θα έβαζα μέλι ή χαρούπι στον καφέ μου... Τώρα πρέπει να αναλογιστώ τον καφέ τον ίδιο....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σας ευχαριστούμε για τα κατατοπιστικότατα αρθρα σας...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Εγώ ευχαριστώ για την ανάγνωση και τα σχόλια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή